O Lobishome

TEMPO DE NEVE… TEMPO DE FAME… TEMPO DE LOBOS… NAS NOITES DE LÚA CHEA…

Follas amarelas, vermellas e marróns no chan. Follas que caen das árbores e se deixan levar polo aire, proclamando o final dunha vida. O vento lévaas a onde quere e como quere, ata pousalas con suavidade sobre os soutos e camiños, cubríndoos cun delicado tapete de preciosas cores. As mornas brisas do outono fan brincar as follas moribundas logrando transformar a tristeza en alegría.

Rematou o tempo de cogordos, noces e castañas. Acabáronse os magostos cas súas troulas na miña terra… tempo de doces recordos. Rematou o tempo do sol dourado sobre os soutos, as carballeiras e as lousas dos  tellados.

Marchouse don Outono dando paso aos grises e fríos días de don Inverno. E así, o inverno, tráenos ás terras altas de Ourense grandes e duras nevadas, creando paisaxes tan espectaculares para os nosos ollos como o outono cos seus mantos de follas tapando o chan.

Lembro aquelas noites nas que o frío se volvía máis forte e máis seco. Escoito xa, na mañá cediño, a miña nai espertándome …

   -   “Nena!, esperta!, levántate! corre filliña e abre a ventà!

Marabillas da natureza!!. Folerpas que caen do ceo, suave, pero vigorosamente, tecendo un manto branco e inmaculado que o cubre todo.

Teño o recordo desas imaxes como de un momento máxico, no que todo se paraba, menos os milleiros de copos de neve caendo sobre lousados, árbores, campos… posiblemente a visión máis emocionante que gardan os meus ollos de nena. Logo, xa ben abrigada, saír a rúa e a sensación de pisar esa alfombra inmaculada, esponxosa e brillante que aínda ninguén pisou. Camiñar sobre a neve, sentindo ese triscar baixo os pes, mirando cara atrás para comprobar que tan fonda é a pegada

Chegou o inverno e, cas primeiras nevadas e xeadas, para os habitantes da aldea chegan tamén as primei-ras matanzas do porco. Días de xuntanza de familias, amigos e veciños. Moita xente reunida, e aínda así sempre parecían poucos para amarrar ben o cocho. Os pobres marranchiños defendíanse canto podían. Días de moito traballo pero tamén días de festa. E momentos de mágoa para algunha rapariga que, chorando de rabia, se escondía, tratando de tapar ben os oídos para non escoitar os tristes lamentos deses seus compañeiros, os que polas tardes levaba a comer boas castañas e deliciosas landras aos soutos e carballeiras.

Os fríos días de matanza tamén eran moi doados para que, todos xuntos, descan-saran despois dun duro día de traballo, degustando as ricas filloas e uns groliños do viño novo, a carón do lume na lareira… lugar e momento ideal para comezar con contos, risas e lendas…

Tempo de neve… tempo de fame… tempo de lobos… nas noites de lúa chea…

Para os habitantes da aldea, o lobo representa a parte máis salvaxe da natureza, ao que non se pode dominar nin se pode controlar. Tamén, por iso mesmo, existe una especie de atracción, ou admiración, do home cara o lobo.

Animais poderosos e perigosos, os lobos teñen sido por moito tempo o terror dos campe-siños, cando a fame e as neves os empuxaban cara as aldeas no cru e frío inverno.

“Tan só aqueles que escoitaron algunha vez, nas silenciosas e xeadas noites de lúa chea, os arrepiantes ouleos dunha manada de lobos, son capaces de entender o por qué do temor que pode inspirar este animal neles…” – adoitaba dicir meu pai.

Os danos que ocasionaba este predador nos fatos de cabras e ovellas, cando andaban soltas a comer polo monte, eran moi grandes. Pero por aquelas terras altas Ourensáns os que realmente causaban pavor, entre os habitantes do lugar, eran os lobos que atacaban a xente.

Dicíase que o lobo só ataca o home cando está entolecido pola fame, ou cando se decata de que este lle ten medo; pero sempre atacando de noite. E que aquel que mataba e comía carne humana convertería o home na súa presa alimentaria preferida.

Segundo a crenza, aquel home que fose atacado por un lobo, se non morría, converteríase nun Lobishome (Home Lobo) que nas noites de lúa chea sairía a cazar: e pobre do ser vivo que se cruzara no seu camiño!. Con todo isto non é estraño que en toda Galiza se teceran diversas crenzas en torno os lobos, con pequenas variantes segundo o lugar.

Alá pola miña terra contaban a lenda de cando o  fillo da tía María fora atacado por varios lobos. Era el un dos mellores mozos do pobo, o Xé, e andaba en amores cunha beleza de muller que habitaba na Edreira, un fermoso val situado entre a Serra de San Mamede e Cabeza de Manzaneda.

Acontecera que aló polos primeiros de decembro o Xé fora a facer as beiras a súa namorada. Para iso tiña que subir e baixar montes e cruzar fríos e xeados ríos, xa que ambas aldeas estaban demasiado lonxe unha da outra. Para il, semellante insignificancia, non era nada con tal de disfrutar duns, inda que breves, momentos de ledicia e amor xunto a súa Maruxiña. Como era de esperar o tempo pasaba de presa. Este día, separarse da súa noiva, facíaselle máis difícil ca nunca…

E case sen darse  conta unha fría noite de lúa chea botóuselle enriba.

Cando xa tornaba para a súa casa, a néboa espallábase por lameiros e montes. Unha húmida e espesa brétema deixouse caer sobre o val, agochando incluso a grande e fermosa Lúa…

Sentía esta noite como a noite máis negra de todas as noites…

Camiñaba cun fachón na man feito por súa Maruxa que, ademais de alumeárllelo camiño, lle servira para quentalo un pouquiño e manter lonxe as bestas salvaxes.

De súpeto notou como unhas poderosas forzas o rodeaban. A friaxe apoderábase do seu corpo. O silencio facíase insoportable. Nada se escoitaba. Só silencio. Pero el sabíao. Sabía que o que estaba a sentir era a chamada do lobo.

Arrepióuselle o corpo. Frío?. Medo?. O fachón pronto se apagaría. Inda lle quedaba moita Serra que cruzar ata chegar a súa aldea. Escoitara dicir que os lobos sabían traballar ben o home e que, en canto notaran o seu medo, botaríanse nel e esnaqui-zaríano.

Primeiro escoitou triscar as ramas das xestas e das uces tras del. Unha miguiña despois oíu un longo e arrepiante ouleo, ao que outro lle respondeu dende outra banda do camiño. Os lobos chamábanse entre si. O medo foise apoderando del. Sentía como se ían achegando cada vez máis, ata chegar case a seu carón. De primeiras, íalles tirando coios, bulleiro e todo o que atopaba polo chan para mantelos arredados del, pero logo se decatou de que eran demasiados, uns cinco ou quizais seis lobos de gran tamaño. Íanse metendo cada vez mais nel. O tempo o Xé suaba cada vez máis asustado. Chegaban incluso a fustrigarlle as pernas cos seus rabos. Os lobos reghañaban os dentes. Cada vez lle relucían máis os ollos!!. Ao pobre Xé tremíalle todo o corpo. Estábase quedando sen forzas. Decatouse de que xa non había brétema e puido albiscar uns castiñeiros, que a lúa alumeaba como sinalándollos, nun souto á beira do río da aughalta.

Pero xa non podía aguantar máis. O lume do fachón case lle ía queimando as mans.Tiroullo a tres lobos que ían pola súa dereita e botou a correr. Liscando coma un lóstrego, en tres zancadas estaba o pé da caracocha dun castiñeiro, pero o lobo máis grande de todos prendeuno por unha perna e arrincoulle un bocado dunha canibela. Ca dor pensou que perdería o tino e sabía que estaba perdido. No momento unha forza sobrenatural apoderouse del e, sen saber como, nun intre, viuse no alto do castiñeiro e a salvo dos lobos…

Uff! Por poucas non o conta! Agora tería que esperar a que se fixera día e aguantar aquel horrible frío agochado no alto do castiñeiro, pero por esa noite ó menos, el seguiría con vida. De momento os lobos quedaban sen cena.

O Xé salvara, pero fora mordido por un lobo nunha fría noite de lúa chea…

Dende ese día cambiou totalmente o seu trato ca xente. Todos coincidían en resaltar o seu mal xenio e as súas rarezas. De día nunca se lle vía o pelo. Sempre saía da casa con noite pecha. Contaban que guiaba o seu gando, e sementaba as leiras, baixo a luz das estrelas. Colléranlle verdadeiro respecto. A Xente tentaba non toparse con il a esas horas. Algúns dicían telo visto percorrendo os montes nesas noites en que unha grande Lúa brillaba coroando o ceo. Nos campos cada vez desaparecían máis cabras e ovellas misteriosamente.

Comezaron a temerlle…

Comezaron a chamarlle “ O Lobishome”.

Un bo día o Xé da tía María desapareceu. Ninguén soubo que fora del. Ata que, pasados moitos anos, de novo empezou a ser visto pola aldea. Seguía igual de triste, solitario e taciturno. Seguía saíndo os campos nas noites alumeadas por a fermosa e brillante Lúa.

Un día un raparigo do pobo, canso de escoitar tanta historia sen sentido, decidiu facer as súas propias pescudas. Por iso esperou a que a lúa enchera de todo para vixialo.

Por fin chegou o día. Arredor da media noite saíu da casa rumbo á do Xé. Nada máis chegar, viu como saía, e sen máis, botaba a correr cara ó monte. O rapaz foi tras del a certa distancia. Escondéndose de cando en vez para non ser visto. Ía camiño do Vieiro, o monte que o Xé percorría no pasado para ir a Edreira. Albiscouno no medio dun clariño do monte rodeado de carqueixas. Xusto no centro, sentado nunha peneda, estaba o Xé. Mirando fixamente cara a lúa. Tan ensimesmado, que non se decatara da presenza do raparigo. Semellaba unha estatua de xeo. De súpeto, un esgazado e triste berro saíu da súa gorxa.

O rapaz co susto caeu case o lado del. Inevitablemente, trala carqueixa atopouno. O medo tíñao paralizado tremendo pola súa reacción. Este, simplemente lle preguntou que facía tirado no chan. E foi así como o suposto Lobishome o que todos lle tiñan pánico  comezou a contar a súa triste historia….

“Con dezaoito anos namorara dunha rapariga da súa idade. Pero o pai dela non permitía a súa relación. Non fixeron caso a prohibición e seguiron véndose as agochadas ata que o pai de Maruxiña os pillou e, para separalos, decidiu enviala para América, onda uns familiares que xa emigraran. Despedíranse xusto aquela noite que os lobos o atacaran. Antes de separarse, prometéronse que as doce da media noite de cada lúa chea, estiveran onde estiveran, cada un buscaría a lúa para atopárense nela. A imaxe da lúa, grande coma un queixo de prata no ceo, sería o punto de unión do seu amor, onde as súas almas se xuntarían.

E así rematar coa distancia e coa soidade, mentres soñaban con volverse a ver, pensando nun esperado mañá no que por fin puideran mirarse ós ollos sen ter que imaxinalo….

Un día o Xé, que xa non podía vivir sen a súa Maruxa. Farto de que os veciños lle deran as costas, e contaran historias, pondo nel feitos que non eran certos, decidiu marchar tamén. Cruzou o charco, quizás ca ilusión de atopar a súa amada. Pero a sorte non andaba cuel. Por moito que buscou e buscou, non atopou a ninguén que lle puidese dar razón dela. Amargado. Canso. Sentíndose inda máis só que cando marchara. Decidiu entón, regresar a súa terra.”

O raparigo, abraiado coa historia,  por fin entendeuno todo!… 

Pasaron os anos. Ó Xé fíxose velliño. Nunca máis soubo da Maruxa.

E mentres… seguía quedando coa Lúa… seguía falando coa súa noiva.

Seguía esperando por ela…

                                                 Mila.